Kendisini Çukurova’nın kültürüne adamış bir halk adamı: Halil ATILGAN

Kendisini Çukurova’nın kültürüne adamış bir halk adamı

20’yi aşkın yayınlanmış 10’a yakın yayına hazır kitabı bulunan Halil Atılgan, gerçek bir halk adamı. Adana'nın Karaisalı ilçesinin İncirgediği köyünde doğan Atılgan, yaklaşık 500'e yakın Türk Halk Ezgisini derleyerek notaya aldı. Atılgan, bu ezgileri TRT'nin çeşitli programlarında çalıp okuyan, kendisini Çukurova kültürüne adamış gerçek bir Çukurovalı.

 

3 ciltlik kitap 5 yıldır arşivinde duruyor

Halil Atılgan’ın 50 yılda araştırarak, biriktirerek yazdığı “Adananın Yolları Taştan”  Kitabına bir umutla sponsor bulunabilir diyerek yola çıktık. 3 ciltlik “Adananın Yolları Taştan” Kitabı 10 senedir arşivinde duruyor. Bu kitap basılmalı ve Adanalıların, Çukurovalıların kültürüne sunulmalı. Çukurovalılar için hazine değerinde bu eser basılmalı ve gelecek nesillere aktarılmalı. Karaisalı’nın İncirgediği köyünde yaşadığı evi müzeye dönüştüren Atılgan’ın bu fedakarlıkları, Adanalıların hafızalarında yer etmeli. Bu nedenle bu haberimizi hazırlayarak, tanımayanlar için Halil Atılgan’ı sizlere tanıtalım istedik. 

 

Nerde bu Adanalılar? Nerde bu Çukurovalılar?

Bir konferansında sitem eden Halil Atılgan, “Nerde bu Adanalılar? Nerde bu Çukurovalılar? Nerde bu kültüre sahip çıkan adamlar?” diyerek hem üzüntülerini hem de sitemlerini dile getirmişti. Diyoruz ki, canlı bir kültür kütüphanesi olan Halil Atılgan’a sahip çıkamazsanız, hiçbir şeye sahip çıkamazsınız.

Kendisine telefonla ulaştığımız Halil Atılgan; “3 ciltten oluşan yaklaşık 2750 sayfalık Adana’nın kültürünü araştırarak derlediğim bir kitap Adananın Yolları Taştan. ‘Türkülerle Gönlümüze Düşenler’ kitabı da belgesel niteliğinde 3 ciltlik bir kitap. Bizim gibi araştırmalara gönül verenler maalesef çaresizlik içerisinde.” diye konuştu.

 

PEKİ KİMDİR HALİL ATILGAN?

1946 yılında Adana'nın Karaisalı ilçesinin İncirgediği köyünde doğdu. İlkokulu köyünde bitirdikten sonra Düziçi İlköğretmen Okuluna girdi. 1964-1965 ders yılında Düziçi İlköğretmen Okulundan mezun oldu. Çeşitli illerde öğretmenlik, Halk Eğitimi Merkezi Müdür, Müdür Yardımcılığı görevlerinde bulundu. 1973-1975 yılında Çukurova Radyosunun açmış olduğu saz sanatçılığı sınavlarını kazandı. 1984 de Çukurova Üniversitesine Müzik Uzmanı olarak atandı. Çukurova Üniversitesi Güzel Sanatlar Bölümünde Halk Müziği ve Bağlama Dersleri Öğretim Görevlisi, Kültür Sanat Merkezi Müdürlüğü yaptı. 1990 yılında Kültür Bakanlığı Şanlı Urfa Devlet Türk Halk Müziği Korosuna Kurucu Şef olarak atandı. 1993 yılında Ankara'ya alınan Dr. Atılgan koro şefliğinin yanında Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğünde (HAGEM) müzik danışmanlığı, repertuvar kurulu başkanlığı görevlerinde bulundu. Zaman içerisinde Eğitim Enstitüsünün müzik bölümünü, Anadolu Üniversitesi İktisat Fakültesini bitirdi.



TÜRK KÜLTÜR TARİHİNDE İLK DEFA BİR İLKİ GERÇEKLEŞTİRDİ

Adana Valiliği adına yaptığı Geçmişten Günümüze Çukurova Türküleri kaset setinde yörenin özellikli türkülerini beş kasette toplayarak Türk kültür tarihinde ilk defa bir ilki gerçekleştirdi. Değişik illerde çeşitli görevlerde bulunan Dr. Atılgan; İçel, Yozgat, Adana, Gaziantep, Kıbrıs, Antakya, Bodrum, Fethiye, Muğla, Niğde, Tarsus, Şanlıurfa, Mersin illerinde folklor araştırmaları, Türk Halk Müziği derlemeleri yaptı. Derlediği türküleri; TRT, TV ve kendi kitaplarında, folklorla ilgili araştırmalarını; Sivas Folkloru, Türk Folkloru, Anadolu Folkloru, Erciyes, Karaisalı, Güneyde Kültür, İçel Kültürü, Ozan, Türkiye İş Bankası Kültür ve Sanat, Tarla, Güney Su, Folklor ve Edebiyat, Ana yurttan Ata Yurda Türk Dünyası, Ceyhan, Çağrı, Maki, Harran, TÜRKSOY, Size dergilerin de, Karaisalı Gazetesinde yayımladı. TRT Çukurova Radyosunda yapımı gerçekleşen Dilde Telde Çukurova, Dadaloğlu Karacaoğlan Yurdundan, Yöremiz Folklorundan programlarının yapılmasında çeşitli katkılar sağlayarak, folklor ve halk müziği konularında konuşmalar yaptı. Üniversitelerde müzikle ilgili konferanslar verdi. TRT, özel televizyon ve radyolara Dilde Telde Anadolu, Ezgi Kervanı, Sanatçı Politikacılar, Kültür Kürsüsü, Anadolu'nun Dili programları hazırlayıp sundu.
 


AZERBAYCAN VEKTÖR İLİMLER MERKEZİ TARAFINDAN DOKTORA VERİLDİ
Yaklaşık 500'e yakın Türk Halk Ezgisini derleyen, notaya alan Atılgan, bu ezgileri TRT'nin çeşitli programlarında çaldı okudu. Çoğunluğunu Çukurova türkülerinin oluşturduğu yaklaşık 100'e yakın halk ezgisini de TRT repertuvarına kazandırdı. Çalıştırdığı amatör ve profesyonel halk müziği korolarıyla yurdun çeşitli bölgelerinde konserler veren Halil Atılgan millî ve milletlerarası folklor, müzik, halk edebiyatı ve halk oyunları dalında kongre, sempozyum ve seminerlere katılarak 50'ye yakın bildiri sundu. Türk Kültürüne hizmetlerinden ötürü 3 Ocak 2004 yılında da Azerbaycan Vektör İlimler Merkezi tarafından doktora verildi.



KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI GÜZEL SANATLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ’NDE BİR ADANALI

MESAM- İLESAM- Türk Folklor Araştırmaları Kurumu-Türkiye Yazarlar Birliği üyesi olan Dr. Halil Atılgan şiirlerden ve türkülerden hareket ederek sahneye koyduğu Kurtuluş Savaşımız, Türkülerin Dili, Türkülerde Ana mizansenli programlarıyla halk müziği konserlerine değişik bir sunuş kazandırdı. Halk müziği müzikali olarak değerlendirebileceğimiz bu programları, şefliğini yaptığı Şanlıurfa Devlet Türk Halk Müziği ve Çukurova Üniversitesi Türk Halk Müziği Korosuyla uygulamaya koydu. Milli Eğitim Bakanlığınca düzenlenen halk oyunları ve halk müziği yarışmaları yönetmeliklerinin hazırlanmasında çeşitli katkılar sağlayarak danışma kurulu üyeliğinde de bulunan Atılgan, Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’nde Devlet Türk Halk Müziği Korosu Şefi olarak görevini sürdürürken yaş nedeniyle emekliye ayrıldı.



BAZI DERLEMELERİ
Duydunuz mu Gedikli
Asker Oldum Giydim Yelek
Yandı Çukurova Yandı
Mürşidine Sahip Olan Bir Kişi
Boşa Gezdim Bu Âlemi
Hab-ı Gafletten Uyanıp
Adana Köprü Başı
Ekinler Biter Oldu
Aşk Yoluna Can Feda Kılanlar
Şu Giden Kimin Kızı
Eşme Kaya

YAYIMLANMIŞ KİTAPLARI
- Burası Mersin : Mersin Halk Eğitimi Merkezi Yayınları Mersin 1983.
- Âşık Ferrahî Hayatı, Şiirleri, Türküleri: Çukurova Üniversitesi Yayınları, Adana 1987.
- İskenderun: İskenderun Belediyesi Yayınları, Çukurova Üniversitesi Basım Evi, Adana 1988.
- Âşık Dertli Kâzım (1) : Metin Ofset, Adana 1990.
- Kısaslı Âşıklar : Özdal Basım Yayın Tic. Ltd. Şti., Şanlı Urfa 1992.
- Neden Arabesk : Antakya Kültür Eğitim Tesisleri Yayınları, Antakya 1993.
- Âşık Dertli Kâzım (2) : Adana Valiliği Yayınları, Metin Ofset, Adana 1995.
- Ceyhanlı Âşık Ferrahi : Kültür Bakanlığı HAGEM Yayınları, Ankara 1999.
- Âşık Dertli Kâzım (3) : Adana Valiliği Yayınları, Fersa Matbaacılık Ltd. Şti. Ankara 1998.
- Çukurova Türküleri / 1 : Adana Valiliği Yayınları, Burcu Ofset, Ankara1998.
- Malatya Musiki Folkloru : Malatya Belediyesi Yayınları,Cem Veb Ofset Ankara 1999.
- Abdülvahap Kocaman Hayatı Sanatı şiirleri: Adana Valiliği Yayınları, Adana Ofset, Adana 1999.
- Adana Valiliği :Geçmişten Günümüze Çukurova Türküleri Kaset seti (5 kaset )1999.
- Harran'da Bir Türkmen Köyü Kısas: Kültür Bakanlığı Yayımlar Dairesi Başkanlığı Yayınları, Ankara 2001.
- Âşık Dertli Kâzım ( 4 ) : BRC Basım Ltd. Şti, Ankara 2002.
- Geçmişten Günümüze Niğde Halk Müziği : Kültür Bakanlığı Yayımlar Dairesi Bşk. Yayınları, Ankara. 2003.
- Kurtuluş Savaşında Kahraman Çukurovalılar: Kültür Bakanlığı Yayımlar Dairesi Bşk. Yayımları, 2002.
- Murtçu Folkloru : Karaisalı Kaymakamlığı Yayımları, Ankara 2002.
- Türkülerin İsyanı : Akçağ Yayınları Ankara 2003.
- Adana Valiliği adına : Çukurova Türküleri CD seti (5 CD) 2004.
- Âşık Dertli Kazım –V: Ulusoy LTD. ŞTİ Ankara 2006.

YAYIMA HAZIR KİTAPLARI
-Bodrum Türküleri - Adana'nın Yolları Taştan 3 Cilt - Gel Vur Dağlarından Gâvur Dağlarına Düziçi - Bu Gözler Neler Gördü -Türkülerle Gönlümüze Düşenler 2 Cilt - Adanalı İboş Ali Ağa - Tarsuslu Âşık Kerim - Türkülerle Din Ticareti ( Kadersiz Türküler )

ALDIĞI BAZI ÖDÜLLER:

–Türk Folklor Araştırmaları Kurumu Türk Folkloruna Hizmet Ödülü

–Mut Halk Eğitimi Merkezince düzenlenen Türkülerin Hikâyeleri adlı derleme yarışmasında Türk Folklor Araştırmaları Kurumu 1. Mansiyon 1985.

–Milli Eğitim Bakanlığının Halk Eğitimi Merkezleri arasında açmış olduğu Türk Halk Müziği Koro yarışmalarında çalıştırdığı Mersin Halk Eğitimi Merkezi Türk Halk Müziği Korosuyla Türkiye birinciliği. ( 1984 )

–Kültür Bakanlığının Türkiye Üniversiteler Arası düzenlemiş olduğu Türk Halk Müziği Koro yarışmasında çalıştırdığı Çukurova Üniversitesi Güzel Sanatlar Bölümü Türk Halk Müziği Korosuyla Türkiye ikinciliği. ( 1985 )

–Milli Eğitim Bakanlığının düzenlemiş olduğu Türkiye Üniversiteler Arası Türk Halk Müziği Koro yarışmasında çalıştırdığı Çukurova Üniversitesi Güzel Sanatlar Bölümü Türk Halk Müziği korosuyla Türkiye birinciliği. ( 1987 – 88 )

–Anadolu Folklor Vakfınca Türk Kültürüne Hizmet ödülü 1994.

–Adana'da yayınlanan Ozan Dergisi'nin Türk Kültürüne Hizmet ödülü 1994.

-İçel'de İçel Kültürü Dergisinin Türk Kültürüne Hizmet Ödülü. (3 Ocak 1996)

-Adana Valiliği adına Geçmişten Günümüze Çukurova Türküleri kaset seti çalışmasını gerçekleştirmesinden dolayı Adana Valiliğince Türk Kültürüne hizmet ödülü. 13/ 11/ 1999.

- Osmaniye Valiliği Kristal Fıstık Türk Kültürüne Hizmet ödülü. 17. 6. 2000.

- Türk Dil Kurumunun Orhan Şaik Gökyay Araştırma Ödülü, 12.11. 2002.

- Tarsus Belediyesinin Çukurova Kültürüne Hizmet ödülü 25.9.2004.

- Çukurova Lobisi Dergisinin Yılın En İyi Araştırmacısı Altın Turaç Ödülü 2009.

 

Not: Bu yazı 19 / 05 / 2018 Tarihli 5 OCAK Gazetesinden 

Özel Haber: Sefa Saygıdeğer'den alıntıdır.

  •  

You have no rights to post comments

An itibariyle ziyaretci sayısı:

42 ziyaretçi ve 0 üye çevrimiçi